آقاي جمالي، دبير فيزيكمان كه سرپرست گروه هم بود، به موفقيت در جشنواره خيلي اميدوار بود؛ البته گاهي هم مي‌گفت:
«مهم نيست اگر اين موتور خورشيدي كه براي دوچرخه طراحي شده، در جشنواره ديده نشود. اصلاً اين طرح را خودمان هم مي‌توانيم به توليد انبوه برسانيم و...» و ما هم به حرف‌هايش اميدوار بوديم؛ چون مي‌دانستيم برادر آقاي جمالي، مديرعامل يك شركت صنعتي است و مي‌تواند در توليد اين دوچرخه‌ي خورشيدي به ما كمك كند.
اما باز هم يك مشكل! موتور خورشيدي دوچرخه‌ي ما ظاهر جذابي نداشت و براي بهتر ديده‌شدن، لازم بود كه بر روي دوچرخه‌اي زيبا و مخصوص سوار شود. بعد از گذشت يك‌هفته، اين مسئله را هم معلم هنرمان حل كرد.
او علاوه بر مدرسه، در شركتي مشغول به‌كار بود كه هنرشان، ايده‌پرداري و طراحي ظاهري ابزارهايي بود كه قرار است به توليد انبوه برسند.
ولي هنوز نمي‌دانستيم كه در چه زمينه‌هايي، آن‌ها مي‌توانند به ما كمك كند. اين‌ها كه مي‌خوانيد جواب اي‌ميل‌هايي است كه به مديرعامل آن شركت نوشتم؛ پاسخ‌هايي مفصل، صميمي و دوستانه كه در طول مدتي كوتاه برايم فرستاد.
- ايميل اول
همراه خلاقيت؛ تا آخر خط!
آقا يا خانمي كه فراموش كردي خودت را معرفي كني! من به‌عنوان مديرعامل يك شركت «طراحي صنعتي»، به تو و گروه دانش‌آموزي خلاقت افتخار مي‌كنم كه توانسته‌ايد از فرمول‌هاي ظاهراً بي‌مزه و خسته‌كننده‌ي فيزيك و رياضي، يك موتور خورشيدي دوچرخه بيرون بياوريد و با اين كار، به همه‌ي دانش‌آموزان هم‌سن و سالتان بگوييد كه نوجوان‌ها هم مي‌توانند به صنعت كشور خدمت كنند. با افتخار به تو و گروهت اعلام مي‌كنم كه من و همه‌ي هنرمندان شركتم، با شما همراه خواهيم شد؛ تا آخر خط!
گفته بودي كه شركت من، به تو و ديگر مهندسان و مخترعان كشورمان، مي‌تواند چه كمك‌هايي بكند؟ بايد بگويم كه همه‌ي همكاران من، فارغ‌التحصيل دوره‌ي كارشناسي يا كارشناسي ارشد رشته‌ي «طراحي صنعتي» هستند و اگر به‌طور خلاصه، بخواهم از هنر خودمان پرده‌برداري كنم، بايد بگويم شركت ما، پلي است ميان صنعت و هنر!
به زبان ساده، ما بر تن توليدات صنعتي جديد، لباسي زيبا و هنرمندانه مي‌پوشانيم تا كاربر علاوه بر استفاده از آن ابزار صنعتي، از زيبايي آن هم لذت ببرد. البته همكاران من، علاوه بر هنر، در صنعت هم دستي دارند و لباس ظاهري يك وسيله را جوري طراحي مي‌كنند كه كارايي آن وسيله را هم افزايش دهد.
يك كارشناس طراحي صنعتي، به شرطي كه در دوره‌ي دانشگاه و بعد از آن، تلاش زيادي كرده باشد، مي‌تواند در هفت زمينه به گروه شما كمك كند.
- ايميل دوم: طراحي محصول
معجون هنر و صنعت!
در مورد همين اختراع، تو و تيم مهندس‌ات، طراحي موتور دوچرخه را به‌عهده داشتيد و با استفاده از علوم مختلفي مثل فيزيك، رياضي و... توانستيد اين موتور خورشيدي را توليد كنيد. وظيفه‌ي ما هم طراحي بدنه‌ي دوچرخه است.
البته بد نيست بداني طراحان صنعتي علاوه بر هنر، به علوم مختلفي مجهز هستند. مثلاً با آموختن علومي مثل جامعه‌شناسي، بايد بتوانند تشخيص دهند كه مردم ما، دوست دارند بر روي دسته‌هاي دوچرخه خم شوند يا بر روي زين دوچرخه، صاف بنشينند؛ يا پس از محاسبه‌ي متوسط فاصله‌ي بالاتنه‌ي يك گروه سني، فاصله‌ي دسته تا زين دوچرخه را طراحي كنند.
طرح‌هاي اوليه هم بايد به‌صورت دستي كشيده شود. پس همه‌ي همكاران من در دانشگاه، دوره‌هاي طراحي ديده‌اند. حتي آن‌ها بايد بتوانند، طرح تأييد شده را با نرم‌افزاري مختلف، اجرا كنند؛ پس بايد در دانشگاه، با طراحي به‌وسيله‌ي رايانه هم مسلط شده باشند. راستي، طراحي كلاه، زنگ، چراغ‌ها و ديگر ابزار دوچرخه هم در تخصص ماست.
- ايميل سوم: طراحي بسته‌بندي
بسته‌هاي قيمتي!
اين روزها، حرف اول فروش محصولات هر شركت را بسته‌بندي مناسب آن مي‌زند. همين دوچرخه‌شما اگر با بسته‌بندي مناسب وارد بازار نشود، فروش پايين‌تري خواهد داشت. البته در اين زمينه، فارغ‌التحصيلان رشته‌‌هاي ديگر مثل رشته‌ي «گرافيك» هم تخصص دارند.
بد نيست بداني شركت ما حتي براي محصول‌هاي كشاورزي و خوراكي هم بسته‌بندي‌هاي مختلفي طراحي و آن را به بازار عرضه كرده است.
- ايميل چهارم: طراحي سامانه‌هاي حمل و نقل
اتومبيل‌هاي خوش‌پوش!
شايد يكي از مهم‌ترين كارهاي اين بخش، طراحي خودرو باشد. بد نيست بداني لوكس‌ترين اتومبيل‌هاي جهان هم تنها به‌خاطر قدرت موتورشان مورد توجه قرار نمي‌گيرند. طراحي زيبا، ايمني، امكانات جانبي و... همه و همه محصول هنر طراحان صنعتي آن شركت‌هاست كه مورد توجه است.
البته در كشور ما، اين بخش بازار گرمي ندارد. چون بيش‌تر خودروهاي داخلي، مونتاژ هستند و طراحان صنعتي ما تنها در زمينه‌ي بومي‌كردن آن مي‌توانند خودنمايي كنند.
- ايميل پنجم: طراحي مبلمان شهري
شهرهاي مدرن!
بخشي از سفارش كار به شركت ما، از طرف شهرداري‌هاست. مثلاً همين چند هفته‌ي پيش، يكي از شهرداري‌هاي مناطق، براي ايجاد فضاي مناسب دوچرخه‌سواري در چند محله، با ما قرارداد بست. همكاران من اين روزها مشغول طراحي اين فضا‌ها هستند كه در صورت تصويب طرح، آن را اجرا كنند.
بد نيست بداني در اين طرح، علاوه بر ايمني، به زيبايي طول مسير دوچرخه‌سواران هم توجه شده. حتي ما براي شكل فضاي سبز، مبلمان شهري، ايستگاه‌هاي اتوبوس آن محدوده، سطل‌هاي زباله، روشنايي در شب و... طرح‌هايي داديم تا پس از اجراي آن، مردم منطقه به دوچرخه‌سواري بيش‌ترترغيب شوند.
- ايميل ششم: دكوراسيون داخلي
دكورهاي تخيلي!
من اطمينان دارم كه پس از توليد اين محصول، مشتري‌ها سراغتان مي‌آيند تا با شركت شما براي سفارش اين دوچرخه‌ي خورشيدي قرارداد ببندند. فكر مي‌كني دكوراسيون داخلي شركت شما را چه‌كسي مي‌تواند طراحي كند؟ بله! اين كار هم در حوزه‌ي تخصص فارغ‌التحصيلان طراحي صنعتي است.
يعني آن‌ها با استفاده از درس‌هايي مثل «حجم‌سازي»، «مواد و روش‌هاي ساخت» و... مي‌توانند دكور و چيدمان اداري دفتر يك شركت صنعتي را طراحي و اجرا كنند.
- ايميل هفتم: طراحي هويت سازماني
فريم‌هاي خيال!
هويت سازماني، همان تصوير كلي ذهن مصرف‌كننده از يك شركت توليدي است؛ چيزهايي مثل لوگو، رنگ سازماني، شعار تبليغاتي، شكل بسته‌بندي، خدمات پس‌از‌فروش و... كه ذهنيت مخاطب را از يك شركت مي‌سازد.
طراحي و ايده‌پردازي در اين حوزه هم يكي از وظايف طراحان صنعتي است.
پس از تحصيل در هنرستان يا شاخه‌ي كار و دانش هم مي‌توان در كنكور هنر شركت كرد و در اين رشته، ادامه‌ي تحصيل داد
كنكور اين رشته به‌صورت نيمه‌متمركز برگزار مي‌شود و متقاضيان اين رشته، پس از شركت در كنكور هنر و اعلام قبولي چندبرابر ظرفيت، بايد در آزمون عملي هم شركت كنند.
- بازار كار در رشته‌ي طراحي صنعتي
1. شركت‌ها و كارخانه‌هاي توليد‌كننده‌ي محصولات داخلي (به‌عنوان طراح محصول و مهندس ناظر ساخت)
2. شركت‌هاي دكوراسيون داخلي، طراحي و اجراي غرفه‌هاي نمايشگاهي و...
3. شركت‌هاي تبليغاتي
4. همكاري با شهرداري، سازمان زيباسازي و شركت‌هاي مرتبط با چيدمان شهري و...
- سپاس!
از خانم «زهرا مريخ‌پور»، كارشناس ارشد رشته‌ي «طراحي صنعتي» و آقاي «مجتبي مرتجي» دانشجوي همين رشته در دانشگاه بوعلي‌سيناي همدان تشكر مي‌كنيم كه ما را در تهيه‌ي اين مطلب، صميمانه ياري كردند.
نظر شما